De Stijl

Okuma Süresi: 2 dak

 

De Stijl terimi 1917 ve 1931 arası etkisini göstermiş bir sanat akımıdır. Önceleri, bir grup Hollandalı sanatçının çalışmalarındaki ortak dili ve benimsedikleri felsefeyi tanımlamak üzere kullanılmıştır. De Stijl aynı zamanda ressam ve eleştirmen Theo van Doesburg`un yayımladığı, ve Hollandalı sanatçı grubunun teorilerini destekleyen bir derginin de adıdır. Van Doesburg ile birlikte grubun önemli üyeleri arasında ressam Piet Mondrian, Bart van der Leck, mimar Gerrit Rietveld ve Jacobus Oud gösterilir. Grubun çalışmalarının temelini oluşturan sanatsal felsefe Neoplastisizm’e dayanır.

De Stijl akımının öncülerinden Piet Modrian, 1872 ile 1944 arasında yaşamıştır. 20. yüzyıla iz bırakan ressam Modrian’ın bütün eserlerinde De Stijl akımının çizgilerine rastlanılmaktadır. Akımın diğer önemli temsilcilerinden biri olan, mimar olan Jocobus Johannes Pieter Oud, 1890 ile 1963 yılları arasında yaşamıştır. Gerçek adı Christian Emile Marie Küpper olan ve Theo von Doesburg adını kullanan Hollandalı ressam, daima De Stijl akımının en azimli destekçileri arasında yer almıştır.

Neoplastisizm ise, yine Piet Mondrian’ın kurduğu, ilkel renkler ve basit geometrik biçimler arasındaki ilişkileri araştıran akımdır. Neoplastisizm, Kübizm’den çıkmıştır ve Mondrian’ın 1912’den 1917’ye kadar süren kuramsal ve plastik araştırmalarının sonucudur. Dik açı ile üç ilkel renk (mavi, sarı, kırmızı) ve renk sayılmayan siyah, beyaz, gri Neoplastisizm’in ana ögeleridir. Neoplastisizm daha sonra geometrik soyutlamanın kökeni halini almıştır. Ayrıca Avrupa rasyonalizmi’nin biçim anlayışı da Neoplastitizm’e dayanır.

De Stijl topluluğu, empresyonistleri de içine alan bütün barok üsluplara karşı çıkıyor ve hesaplanmış bir basitlik elde etmenin peşine düşüyordu. Sanatçılar, eserlerini oluşturan bütün ögeleri, dik açılarla kesişen doğru çizgilerle sınırlanmış düz yüzeylere indirgeyerek, kendilerne has düzenlemeler kurguluyorlardı. Siyah, beyaz ve gri ile üç ana renk olan kırmızı, sarı ve maviyi kullanmayı ana prensip edinmişlerdi. De Stijl sadece resimde değil, mimarlık yapıları, iç mekan tasarımı, mobilya ve her tür tasarım biçimine uygulanmaya başlamıştı.

Geleneksel mimarinin konut tipolojilerinde, kesin ayırıcı duvarlarla odaların alanlarının belirlenmesi alışılmış olandır. Ancak De Stijl etkisindeki konut örnekleri, bu gelenekselliğe karşı gelmekteydi. Bu direnişin tarihteki ilk örnekleri arasında gösterilen, Rietveld Schröder House tasarımıdır. Gerrit Rietveld’in Truus Schröder için tasarladığı evin üst katındaki yaşam alanında iç mekan ayırıcı duvarları hareketli olarak tasarlanmıştır. Bu şekilde, dilendiği zaman, özel olan alanlar düşünülmüş oda alanları bir anda konutun ortak kullanım alanlarına katılabilmekteydiler. Bir diğer örnek Shigeru Ban’ın tasarımını gerçekleştirdiği The Naked House. Müşterinin arzusu özel alanları minimumda tutarak, ev halkının kullanacağı ortak kullanım alanlarını maksimize etmekti. Shigeru Ban bu sebeple özel alanları, ortak alanda yüzen kapsüller olarak tasarlamıştır. Kapsüller tavandaki konstrüksiyona asılırlar ve üstleri de kullanılabilir. Japon kültürünü de yansıtan bu örnek, konutun içinde kamusal alanlarla özel alanların birbiri ile ilişkisine radikal bir örnek olarak gösterilir.

De Stijl akımını benimseyenler, her zaman tinsel harmoninin ve düzenin yeni bir ütopik idealini yaratmanın peşinde olmuştur. Saf bir çalışma ve evrenselliğin savunucuları olarak form ve renkleri olabilecek en basit hale indirgemişlerdir.

De Stijl’in mimarlığa uyarlanması, o güne kadar ki biçimlendirme anlayışına kökten değişiklik getirecek nitelikte önemli ve etkiliydi. De Stijl dönemindeki mimari yapılarda, kare ve dikdörtgen boşluklar hâkimdi. Temel renklerin dışında kalan renkler ise hiç kullanılmamıştı. Geleneksel mimarlık anlayışına karşı olan De Stijl, çağdaş mimarlık düşüncelerinin gelişmesine de katkıda bulunmuş olan önemli akımlardan biri olmuştur. Özellikle de dış mekân ile iç mekânın bir uzantısı olarak değerlendirilen yaklaşımı ile 1920 yıllarının sonuna doğru önem kazanmaya başlayan işlevselci mimarlığın ana prensiplerinin oluşmasında önemli bir rol üstlenmiştir.


Etiketler:
Bu Wiki'yi Faydalı Buldunuz mu ?
Hayır
Okunma: 67630
Önceki: Country Tarzı
Sonraki: Dekonstrüktivizm

REKLAM ALANI

Reklam Vermek?
X
X