Türkçe’de bahçe ve dış alanlar düzenlemesini tanımlamak üzere kullanılan ‘peyzaj’, aslında Fransızcada ‘manzara’ anlamına da gelen ‘paysage’ kelimesinden geliyor. Tasarımın söz konusu olduğu bir alandan bahsediyorsak eğer İngilizce ‘landscape’ sözcüğünün anlatılmak isteneni daha iyi yansıttığı söylenebilir. ‘Sahne’ ve ‘uzantı’ anlamları taşıyan scape, tasarımı peyzajdan daha iyi tanımlamaktadır.

Dünya genelinden ülkemize odaklandığımızda ise peyzaj mimarlığına duyulan ilginin Peyzaj Mimarı Deniz Aslan’ın da belirttiği gibi “bahar aylarında bahçeyi hatırlamak’tan” ibaret olduğu gerçeğiyle karşı karşıya kalıyoruz. Aslan’a göre, peyzaj mimarının kentsel mekândaki öneminin anlaşıldığını ve tasarımcı kimliğinin göz ardı edilmediğini yansıtan projeler özellikle son yıllarda artmakta, ancak temelleri oturmamış bir alanda meydana gelen bu hızlı gelişmelerin de peyzaj mimarlığının anlaşılmamış olduğu şeklinde sonuçlanması pek de olasılıksız görünmüyor.

Peyzaj mimarlığı eğitimi ülkemizde 1933 yılında Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü, Süs Nebatları Şubesi’nde başlamıştır. 1946 yılında Ankara Üniversitesi’nin kurulması ile Ziraat Fakültesi’nde ‘Bahçe Mimarisi ve Ağaçlandırma Kürsüsü’nde devam etmiştir. Aynı üniversitede 1968 yılında Peyzaj Mimarlığı Bölümü kurularak lisans seviyesinde eğitime başlanmıştır. Ankara Üniversitesi, ilk mezunlarını 1973 yılında vermiştir. Günümüzde 20 üniversitede lisans düzeyinde eğitim verilmektedir. Lisans eğitimi ziraat, orman, mimarlık, mimarlık ve tasarım, güzel sanatlar, güzel sanatlar tasarım ve mimarlık, mühendislik-mimarlık fakültelerinde olmak üzere 7 ayrı fakültenin bünyesinde bulunmaktadır.

Türkiye’de 2006 yılında ‘Meslek Kodunun ve Tanımının’ ilk kez yapılmasından sonra Türkiye piyasasında mevcut olan mesleklerin sınıflandırıldığı, meslek unvanlarının, tanımlarının, görevlerin ve kodların yer aldığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İŞ-KUR Genel Müdürlüğü, İş ve Meslek Analizleri Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan Türk Meslekler Sözlüğü’nde (TMS) mesleğin yer alması sağlanmıştır. Aynı zamanda peyzaj mimarlarının ilk yasal hak kazanımları SMM yönetmeliği ile olmuştur. Yönetmeliğin 4’ncü maddesinde peyzaj, peyzaj mimarı, peyzaj mimarlığı hizmetleri, peyzaj planlama tasarım, üretim vb. gibi tanımlar yasal olarak açıklanmıştır.

Yine bu yönetmeliğin 5’nci maddesinde peyzaj mimarlığı hizmetleri Stratejik Peyzaj Planlama, Koruma amaçlı peyzaj planlama, onarım-iyileştirme-geliştirme amaçlı planlama, katı atık düzenli depolama alanları peyzaj planlaması, kıyı ve sulak alanlar peyzaj planlaması, turizm ve rekreasyonel alanları peyzaj planlaması, peyzaj yönetimi, tasarımı, uygulama ve proje hizmetleri, teknik müşavirlik hizmetleri, süs bitkileri üretimi, bakımı, doğa koruma ve onarımı detaylı olarak açıklanmıştır.

Peyzaj mimarı; Doğa ve çevrenin insanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayabilecek biçimde ekonomik, işlevsel, ekolojik ve estetik ölçülere uygun olarak planlanması, düzenlenmesi, korunması ve geliştirilmesi konularında çalışan kişidir. Peyzaj mimarı çalışmalarını büroda ve açık arazide yürütür. Açık arazideki çalışmalar yaz aylarında, kapalı alandaki çalışmalar da kış aylarında yapıldığı için çalışma ortamı genelde sıcaktır. Açık arazide çalışma ortamı tozlu, gübre kokulu olabilir. Peyzaj mimarı çalışırken yatırım proje uzmanı, şehir plancısı, ziraat ve orman mühendisleri, işçiler, yöneticiler ve diğer personelle iletişim halindedir.

Kamu kuruluşlarında peyzaj mimarlığı bölümü mezunlarına uygun kadro sınırlıdır. Ancak belediyelerin park, bahçe vb. çevre düzenleme işlerine ağırlık verme eğiliminde olmaları, toplu konutların günden güne çoğalmasına paralel olarak çevre düzenlemelerinin, planlarının yapılması bir zorunluluk arz etmekte olup, buna bağlı olarak da peyzaj mimarlarına olan talep gittikçe artmaktadır.

21. yüzyılın başından itibaren dünya nüfusunun yarıdan çoğu şehirlerde yaşar hale gelmiştir. Bu gelişmeler, yüksek yaşam standartlarına ulaşmak isteyen kentlerin, disiplinle arası profile sahip ekiplerle hareket etmesi gereğine işaret etmektedir. Bölüm mezunları, modern şehirlerin ihtiyaç duyduğu bu ekiplere liderlik edebilen, yeni yaşam bölgeleri geliştirebilen kentsel tasarımcılar ve peyzaj mimarlarıdır.